Behandelingen
Wanneer een moeder zich niet voorbereid heeft, wordt diegene na de bevalling overvallen met emoties en keuzes: Wat is het beste voor mijn kind? Welke behandelmethode kan ik het beste kiezen? Welke arts heeft veel ervaring? Het is voor een moeder dus ook niet makkelijk.
In Nederland worden twee behandelmethodes gebruikt bij de klompvoet: De Ponseti-behandeling (zonder operatie) en de Turco behandeling (met operatie). Meestal wordt voor de Ponseti behandeling gekozen omdat er dan geen grote operatie nodig is en het resultaat ook goed is. Met de Ponseti-behandeling kan altijd meteen na de geboorte gestart worden. Als het echt nodig is kan er later toch nog voor een operatie gekozen worden.
Het beste is dat meteen na de geboorte de behandeling wordt gestart omdat er dan het beste resultaat is.
Als naar 20 weken zwangerschap al klompvoetjes worden gezien is het goed om meteen een kinderorthopeed in het ziekenhuis te zoeken voor een gesprek. Hoe meer de ouders zich voorbereiden en zich laten informeren, hoe makkelijker de ouders het hebben tijdens de behandeling.
Ponseti-methode
De Ponseti-methode is vernoemd naar de oprichter van de behandeling, orthopedisch chirurg Dr. Ignacio Ponseti.
De Ponseti-methode is een behandeling zonder operatie, die pas een paar jaar geleden voor het eerst is uitgevoerd, maar in het buitenland al veel langer werd gebruikt. De methode is ontstaan door te kijken hoe de klompvoet afwijkt van een normale voet, en daarna is er gekeken hoe ver de voet gedraaid moest worden.
vanaf hier nog in eigen worden:
Bij de behandeling volgens Ponseti wordt het voetje in 5 à 6 weken in de goede stand gebracht. Dit gebeurt door het wekelijks ‘ingipsen’ van het hele beentje. Aan het eind van deze periode is een kleine ingreep nodig: het doorhalen van de achillespees. Dat klinkt naar, maar gelukkig is het een eenvoudige en kleine poliklinische operatie onder plaatselijke verdoving. De ouders mogen dan bij hun kindje blijven. Aansluitend aan deze ingreep gaat het beentje weer in het gips, voor een periode van drie weken. Na deze drie weken is de achillespees weer dan op normale dikte en sterkte maar nu op de juiste lengte aangegroeid, gaat het gips eraf en is nieuw gips niet meer nodig. Het litteken dat overblijft na de Ponseti-behandeling is een klein streepje ter grootte van een nietje achterop de hiel.
Nabehandeling
Dan breekt de spalkperiode aan die duurt tot en met het vierde jaar. Er worden schoentjes aangemeten voor de Ponseti-spalk. Dit is een soort ijzeren strip met aan beide uiteinden een schoentje. De spalk zorgt ervoor dat de voetjes ook na de behandeling, in de eerste jaren, in de juiste stand blijven groeien. De eerste 3 maanden blijft de spalk dag en nacht aan. Daarna (tot het 4e jaar) alleen in bed: gedurende de nacht en tijdens de slaapjes.
De Ponseti methode vergt een nauwkeurige gipsbehandeling in een ziekenhuis waar ervaring en kennis van deze methode aanwezig is.
Global Help, een non-profit organisatie die medische boeken vooral voor ontwikkelingslanden maakt, heeft een uitgebreide handleiding van de Ponseti-methode samengesteld. De vereniging heeft hiervan een vertaling gemaakt en Global Help ter beschikking gesteld zodat dit zeer informatieve werk ook in het Nederlands beschikbaar is.
Turco-methode
De Turco-methode werd de laatste tien jaar in Nederland gebruikt. Bij die behandeling wordt de voet vanaf 3 maanden tot een jaar iedere week twee keer in de goede stand gegipst. Daarna moet er in 80% van de gevallen toch nog ingegrepen worden. Dat wordt gedaan door een peesverlenging, verlengingen kunnen later ook nog gedaan worden.
Bij kinderen van 4 tot 9 maanden wordt een releaseoperatie gedaan. Dat is een operatie waarbij alle botjes of kraakbeen van elkaar los gemaakt worden, en de pezen die verlengd moeten worden verlengd worden.
Elke operatie bij een klompvoet is een nieuwe, want overal moet gekeken worden wat er moet gebeuren, dus er moet rekening gehouden worden met:
-
De stand van de voet
-
Welke pezen er verlengd moeten worden
-
Het ene voetje is soepeler als het andere
-
Hoe ernstig het is
Posterior release
Deze behandeling kan alleen toegepast worden als de voet naar binnen staat. Dat komt doordat er dan meestal een te korte achillespees is. Die kan door deze behandeling worden verlengd. De achillespees wordt dan in een Z vorm doorgesneden en de andere gewrichten worden even bekeken of er nog iets aan moet gebeuren. Uiteindelijk hechten ze de wond weer dicht.
Nabehandeling
Bij een geopereerde klompvoet moet er na de operatie ook gips komen. Dat duurt vanaf minimaal 6 weken tot maximaal 4 maanden. Dat is bedoeld om de voet in de goede stand te laten blijven staan. Na het gips komen er ook spalkjes die net zoals bij een niet geopereerde klompvoet tot z’n 3 tot 4 jaar gedragen moeten worden. Dag en nacht. Als het kindje gaat staan of lopen alleen nog ’s nachts.